Η Ελληνική κυριαρχία στα Ίμια, που η συνθήκη των Παρισίων παραχώρησε από την Ιταλία στην Ελλάδα το 1947 κατά την ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων, αμφισβητήθηκε προηγουμένως από τους Τούρκους ήδη από το Δεκέμβριο του 1995. Στις 28 Ιανουαρίου 1996 μία ομάδα Τούρκων δημοσιογράφων της εφημερίδας ‘Χουριέτ’ προσέγγισε τα Ίμια με ελικόπτερο, υπέστειλε την Ελληνική σημαία και ύψωσε την ημισέληνο στην θέση της. Αυτό το γεγονός ήταν η ισχυρότερη καταπάτηση της εθνικής ακεραιότητας της Ελληνικής ιστορίας στην περίοδο μετά την παράνομη κατοχή της βόρειας Κύπρου το 1974.
Στις 30 Ιανουαρίου οι πολεμικοί στόλοι Ελλάδας και Τουρκίας βρέθηκαν σε διάταξη μάχης στην ευρύτερη περιοχή των Ιμίων. Την επομένη ημέρα, στις 31 Ιανουαρίου, το πλήρωμα που επέβαινε στο Ελληνικά ελικόπτερο - Υποπλοίαρχοι Παναγιώτης Βλαχάκος και Χριστόδουλος Καραθανάσης και ο Αρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός – θυσιάστηκε κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες υπερασπιζόμενο το Αιγαίο από τους Τούρκους εισβολείς. Η 31η Ιανουαρίου 1996 ανήκει στις μαύρες σελίδες της ιστορίας του Ελληνικού Έθνους και οι Έλληνες οφείλουν να θυμούνται τους ήρωες που θυσιάστηκαν αυτήν την ημέρα και να τους αποδίδουν φόρο τιμής σε κάθε επέτειο. Προς αποφυγή περαιτέρω κλιμάκωσης ανακοινώθηκε η συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας με προσωπική παρέμβαση του Προέδρου των Η.Π.Α., Μπιλ Κλίντον - ν’ αποχωρήσουν από την βραχονησίδα ομοίως οι Ελληνικές και Τουρκικές δυνάμεις, χωρίς δικαίωμα σημαίας στα Ίμια. Η είδηση μεταδόθηκε αστραπιαία παντού στην Ελλάδα και το προσβεβλημένο εθνικό αίσθημα των Ελλήνων υποχώρησε ανικανοποίητο στο όνομα της ειρήνης.
Τον καιρό της κρίσης των Ιμίων ο Στρατής ήταν τριάντα-τριών ετών. Ενοχλημένος από την άδικη Τουρκική πράξη έπεσε στο πάτωμα του σπιτιού του και φιλοτέχνησε το παρόν έργο κατευθείαν στο ξύλο. Δεν είχε κάτι συγκεκριμένο στο μυαλό του, αλλά ήξερε ότι ήθελε να εκφράσει την αγανάκτηση που είχε ως Έλληνας. Άρχισε το έργο με αραιωμένο χρώμα δουλεμένο απευθείας με τα δάχτυλα. Πήρε το μπλε ως χρώμα της θάλασσας και έμβλημα της πίστης και ζωγράφισε το πορτραίτο της Ελλάδας – ένα πρόσωπο με ρίζες στα αρχαϊκή προσωπογραφία (θυμίζει περιέργως κεφάλι από αγάλματα είτε Κούρων είτε Κορών) ήρεμο στην ετοιμότητά του για δράση.
Αυτό το πρόσωπο αντιπροσωπεύει τον κάθε Έλληνα που γνωρίζει πως να προάγει τον πολιτισμό και ν’ ανθίσταται στην αδικία. Έγραψε με κεφαλαία σε κόκκινο χρώμα στο επάνω μέρος του έργου την ημερομηνία «ΤΡΙΤΗ 30/1/1996», ημέρα κατά την οποία η Ελλάδα επίσημα αναχαίτισε την Τουρκική εισβολή. Κάτω από την ημερομηνία έγραψε «ΕΛΛΑΔΑ» και αντικριστά «ΑΙΓΑΙΟ» υπογραμμισμένο. Εντόπισε την βραχονησίδα με την περιβάλλουσα θάλασσα στα χείλη του προσώπου και ακριβώς επάνω της, όπου λέγεται ότι συγκεντρώνεται ο θυμός, υπογράμμισε την ταυτότητα «ΙΜΙΑ».
Το έργο χαρακτηρίζεται από μία αραχνοΰφαντη ποιότητα και διάφανη αίσθηση σαν φύσημα, ένεκα της οποίας αφυπνίζεται την θύμηση του καλλιτέχνη για τις χαμένες πατρίδες. Πήρε το διακριτικό κίτρινο κροκί χρώμα κι έγραψε διαδοχικά: «Κωνσταντινούπολη», «Φανάρι», «Αλικαρνασσός», «Σμύρνη», «Κύπρος», «Έφεσσος» και «Βόσπορος». Η «Κωνσταντινούπολη» αναγράφηκε αριστερά και δεξιά στους κροτάφους του προσώπου, με πράσινο την δεύτερη φορά, για να επισημάνει την περιοχή όχι μόνο ως ψυχολογική γενέτειρα όλων των Ελλήνων, αλλά και ως βάση της Ορθοδοξίας. Με τα Ίμια ο Στρατής εξέφρασε την αγανάκτησή, την λύπη, τον θυμό και την οργή του για τον διαρκή περιορισμό των συνόρων της πατρίδας του. Όλη η φόρτιση του γεγονότος σε συνδυασμό με τις ρίζες του ως Έλληνας – τόσο στην Σμύρνη όσο και στην Κωνσταντινούπολη – βγήκε στον πίνακα. Γι’ αυτό τα χείλη του προσώπου είναι έτσι σφιγμένα. Στο επάνω μέρος αντικριστά από τ’ όνομα της χώρας του το πρόσωπο στεφανώνει ορθάνοικτη η Ελληνική σημαία. Ο Στρατής σχολιάζει: «Τίποτα δεν χαρίζεται και τίποτα δεν κερδίζεται χωρίς μάχες».
Μεγακλής Ρογκάκος – Ιστορικός Τέχνης
Στοιχεία Εικόνας: Ίμια 1996 [λάδι, λαδοπαστέλ, ξηρό παστέλ, κάρβουνο και κιμωλία σε ξύλο (48x30)] Παραχώρηση: Άλεξ Μαραθιανάκης Ντάουν Τάουν Αρτ Γκάλερυ, Αθήνα – 30/01/2008
Επικοινωνία: Μεγακλής Ρογκάκος – Επιμελητής ACG Art <
Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος, Οδός Γραβιάς 6, Αγία Παρασκευή, 15342 Αθήνα Τ: +30210 600 9800 (1444)