{mosimage} Η Ταινιοθήκη της Ελλάδος, στα πλαίσια των τακτικών της προβολών, παρουσιάζει τον Δεκέμβριο του 2006 ένα αφιέρωμα στον Κλασσικό Ιαπωνικό Κινηματογράφο και ένα στον Σύγχρονο Σέρβικο Κινηματογράφο.  Η εκδήλωση αυτή  πραγματοποιείται με τη συνεργασία της Πρεσβείας της Ιαπωνίας στην Αθήνα,  της Ταινιοθήκης της Σερβίας και του Κέντρου Κινηματογράφου της Σερβίας καθώς και του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου.

Λίγα λόγια για το αφιέρωμα στον Κλασσικό Ιαπωνικό Κινηματογράφο Η απαρχή του κινηματογράφου στην Ιαπωνία τοποθετείται στο 1897, όπου βρίσκει γόνιμο έδαφος, καθώς στον ιαπωνικό πολιτισμό και ιδιαίτερα στο θέατρο Καμπούκι, στα ιδεογράμματα και στην ιαπωνική ποίηση (χαικού), ενυπάρχουν κινηματογραφικά
στοιχεία που προϋπάρχουν της εμφάνισης του φιλμ, όπως παρατηρεί ο Σ.Μ. Αιζενστάιν.

Ο ιαπωνικός κινηματογράφος γίνεται ωστόσο ευρύτερα γνωστός στη Δύση και ιδιαίτερα στην Ευρώπη πολύ αργότερα, όταν το Ρασομόν του Ακίρα Κουροσάβα κερδίζει το Χρυσό Λέοντα στη Βενετία το 1951. Η βωβή ταινία Μια σελίδα τρέλλας του Τεϊνοζούκε Κινουγκάσα (1896- 1982), η οποία γυρίστηκε το 1927, ανακαλύφθηκε από τον ίδιο τον σκηνοθέτη της τυχαία το 1971, ενώ θεωρούταν χαμένη. Η ταινία 24 Μάτια (1954) του Κεϊζούκε Κινοσίτα (1912- 1998), τον οποίο συχνά αποκαλούν “Ρενέ Κλαιρ της Ιαπωνίας”, είναι μια βαθιά αντιπολεμική κι ανθρωπιστική ταινία στο σκηνοθετικό ύφος του νεορεαλισμού.

Από το αφιέρωμα δεν θα μπορούσε να λείψει η εμβληματική τριάδα των Κουροσάβα, Μιζογκούτσι και Όζου- στον τελευταίο πραγματοποίησε εκτενές αφιέρωμα η Ταινιοθήκη το 2005. Στο πλαίσιο του αφιερώματος προβάλλεται μια από τις πρώτες του ταινίες της βωβής περιόδου. Ο επικός Κουροσάβα, μέσω των δυναμικών τεχνικών του μοντάζ παντρεύει την παραδοσιακή ανατολή με τη δύση για να αναδείξει τις σκοτεινές πλευρές της ανθρώπινης ψυχολογίας. Ο κοινωνικός Μιζογκούτσι, μέσω της χρήσης του εξαιρετικά ενορχηστρωμένου μονοπλάνου, άλλοτε φέρνοντας πολύ κοντά τους ήρωες στο κοινό κι άλλοτε  απομακρύνοντας τους, αποτυπώνει την σκληρή πραγματικότητα της ιαπωνικής κοινωνίας, όπου κυρίαρχη θέση κατέχουν οι γυναίκες και τα πάθη τους. Τέλος ο εσωστρεφής Όζου, μέσω των στατικών λήψεων και της χαμηλής θέσης της κάμερας, την αφαιρετική και στιλιστική καθαρότητά του, τις νεκρές φύσεις στήνει γοητευτικές ηθογραφίες των εκπροσώπων της μεσαίας τάξης.


Λίγα λόγια για τον Νεώτερο Σέρβικο Κινηματογράφρο Με αυτό το αφιέρωμα η Ταινιοθήκη της Ελλάδος σε συνεργασία με την Ταινιοθήκη του Βελιγραδίου και το Κέντρο Κινηματογράφου της Σερβίας φέρνει στο Αθηναϊκό κοινό επτά ταινίες νέων σκηνοθετών παραγωγής 1998-2006.  Αν ανατρέξουμε στο παρελθόν, θα θυμηθούμε ότι η περιοχή της σημερινής Σερβίας ήταν το πιο ζωντανό  κύτταρο παραγωγής στην πρώην Γιουγκοσλαβία. Εκεί παράγονταν πάνω από τις μισές κινηματογραφικές ταινίες αυτής της χώρας που δεν υπάρχει πια.  Αυτό που μας εκπλήττει ευχάριστα είναι ότι ο Σέρβικος Κινηματογράφος συνεχίζει και σήμερα και μάλιστα ξεπερνάει σε αριθμό παραγωγής το παλιό επίπεδο, με αποτέλεσμα για τη χρονιά 2006 να έχει να επιδείξει 50 τίτλους. 

Η σημερινή κινηματογραφική άνθιση του Σερβικού Κινηματογράφου πρέπει να αποδοθεί στη γερή υποδομή (η Ταινιοθήκη του Βελιγραδίου είναι μια από τις μεγαλύτερες του κόσμου), τις κινηματογραφικές σχολές και το κέντρο κινηματογράφου της Σερβίας.  Για πρώτη φορά στην ιστορία του Σέρβικου κινηματογράφου οι σκηνοθέτες, οι παραγωγοί, οι αιθουσάρχες και η Ταινιοθήκη ενώθηκαν σ’ ένα κοινό όραμα: να διασώσουν και να επιτρέψουν στους απανταχού κινηματογραφόφιλους να ανακαλύψουν εκ νέου αυτή την πεισματάρικη κινηματογραφία.

Αυτό το αφιέρωμα μας επιτρέπει να προβληματιστούμε κι εμείς μαζί με τη γνωστή ιστορικό του Βαλκανικού  κινηματογράφου Ντίνα Ιορντάνοβα αν πραγματικά υπάρχει συνάφεια ανάμεσα στους κινηματογραφιστές των Βαλκανίων, και ειδικότερα  ανάμεσα στους Σέρβους και στους Έλληνες. Θα συμφωνήσουμε με την παρατήρηση της ότι : «Ο κινηματογράφος μαρτυρά μία κοινή καλλιτεχνική ευαισθησία που πηγάζει πιθανόν από την κοινή ιστορική πορεία και το κοινωνικό πολιτικό περιβάλλον. Οι μεγάλοι άξονες που καθορίζουν την τροχιά αυτών των κινηματογραφιών είναι κοινοί: ταραγμένη ιστορική πορεία και πολιτικές περιπέτειες, μία σχεδόν Οριενταλιστική γεωγραφική θέση, συγκρούσεις και συμβίωση με το Ισλάμ, μία παράδοση πατριαρχίας και οικονομικής και πολιτιστικής εξάρτησης από την Δύση».


Το πρόγραμμα της εκδήλωσης, που θα γίνει στον κιν/φο ΤΡΙΑΝΟΝ (Κοδριγκτώνος 21, Αθήνα) έχει ως εξής:

ΠΕΜΠΤΗ  07/12/2006
19.00    ΜΙΑ ΣΕΛΙΔΑ ΤΡΕΛΛΑΣ  (KURUTTA IPPEJI)     56'
20.30    ΚΙΝΟΥΜΕΝΟΣ ΣΤΟΧΟΣ (APSOLUTNIH STO)  93' 
22.30    Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥ ΧΡΥΣΑΝΘΕΜΟΥ (ZANGIKU MONOGATARI) 142'          

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ  08/12/2006
18.30    ΓΕΝΝΗΘΗΚΑ ΑΛΛΑ (UMARETEWA MITAKEREDO) 100'
20.30    ΤΟ ΠΑΡΤΥ (ZURKA)   88'  
22.30    ΕΠΤΑ ΣΑΜΟΥΡΑΙ  (SHICHININ NO SAMURAI)  160'

ΣΑΒΒΑΤΟ  09/12/2006
18.30    ΟΥΓΚΕΤΣΟΥ ΜΟΝΟΓΚΑΤΑΡΙ    (UGETSU MONOGATARI)  96'
20.30    ΠΛΗΓΕΣ (RANE)   103'
22.30    ΝΤΕΡΣΟΥ ΟΥΖΑΛΑ (DERSU UZALA) 141'

ΚΥΡΙΑΚΗ   10/12/2006
18.30    ΡΑΣΟΜΟΝ    (RASHOMON)  88'
20.30    ΓΚΡΙ ΦΟΡΤΗΓΟ ΒΑΜΜΕΝΟ ΚΟΚΚΙΝΟ   (SIVI KAMION CRVENE BOJE)     95'
22.30    ΟΝΕΙΡΑ (YUME)  120'

ΔΕΥΤΕΡΑ  11/12/2006
18.30    ΓΙΟΖΙΜΠΟ (YOJIMBO)  110'
20.30    ΤΟ ΚΑΓΚΟΥΡΟ (KAD PORASTEM BICU KENGUR) 
22.30    24 ΜΑΤΙΑ  (NIJUSHI NO HITOMI)  155'

ΤΡΙΤΗ   12/12/2006
18.30    ΚΥΡΙΑ ΟΓΙΟΥ (OYUSAMA) 96'
20.30    Ο ΠΟΛΕΜΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΣΑΤΑΝΑ (SEJTANOV RATNIK)   94'
22.30    ΣΤΑΥΡΩΜΕΝΟΙ ΕΡΑΣΤΕΣ (CHIKAMATSU MONOGATARI)  102'

ΤΕΤΑΡΤΗ  13/12/2006
18.30    ΣΙΩΠΗΛΗ ΜΟΝΟΜΑΧΙΑ  (SHIZUKANARU KETTO)  95'
20.30    ΝΟΤΙΑ ΜΕ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΑ   (JUG JUGOISTOK)  87'
22.30    ΕΠΙΣΤΑΤΗΣ ΣΑΝΣΟ  (SANSHO  DAYU)       125'