Τι σημαίνει για σένα το θέατρο; Για μένα, ως ηθοποιό, το θέατρο είναι πύλη απ’ όπου έχω τη δυνατότητα να ταξιδέψω σε διαφορετικούς χρόνους, διαφορετικούς τόπους, διαφορετικές ηλικίες και να βιώσω συναισθήματα που μόνο η συνθήκη της σκηνής μου επιτρέπει. Είναι ένα μαγικό ταξίδι. Και βέβαια είναι μια υψηλή μορφή τέχνης, που εμπεριέχει τα πάντα. Δεν είναι μόνο έκφραση για τον ηθοποιό είναι ένα φωτεινός σηματοδότης πολιτισμού που δεν επινοεί μόνο, μα απεικονίζει, διασώζει και ζωντανεύει ιστορικά, κοινωνικά, πολιτιστικά την ανθρώπινη εμπειρία.
Είναι αλήθεια ότι ένας ηθοποιός ανακαλύπτει κομμάτια του εαυτού του στους ήρωες που υποδύεται;
Κάθε φορά που ένας ηθοποιός καλείται να προσεγγίσει και να ενσαρκώσει έναν ρόλο δίνει ένα κομμάτι της ψυχής του και ταυτόχρονα προσθέτει καινούργια εκφραστικά μέσα στον χαρακτήρα και την προσωπικότητα του. Στο τέλος κάθε παράστασης νιώθεις πλουσιότερος. Το θέατρο ποτέ δεν σε κλέβει τελικά, ούτε σου στερεί κάτι. Δηλαδή, παρόλο που βάζεις την ψυχή σου, αυτό που σου δίνει πίσω είναι τεράστιο και ανεκτίμητο.
Πιστεύεις ότι υπάρχουν ηθοποιοί που είναι κωμικοί ή δραματικοί;
Αυτές είναι οι παραδοσιακές κατηγοριοποιήσεις που δημιουργήθηκαν από τους ανθρώπους του θεάτρου μέσα στον χρόνο και είχαν την χρησιμότητα τους. Από την άλλη, γνωρίζω από την εμπειρία μου, πως όταν βάζουμε ταμπέλα σε έναν ηθοποιό τού στερούμε τη δυνατότητα να εξερευνήσει την υποκριτική του παλέτα και, συχνά, χάνουμε υποκριτικά διαμάντια από την ιστορία του θεάτρου.
Άλλωστε δεν είναι λίγες οι φορές που ένας ηθοποιός χαρακτηρισμένος ως κωμικός συγκλόνισε όταν του δόθηκε η ευκαιρία να παίξει δραματικό ρόλο, και το αντίθετο. Ας θυμηθούμε, από την ελληνική πραγματικότητα τον Ντίνο Ηλιόπουλο που καταγράφηκε για την ερμηνεία του στον Δράκο του Κούνδουρου ενώ αν επεκταθούμε διεθνώς είναι πολλά τα παραδείγματα. Είχα, την ευκαιρία να παίξω σε κάποιες κωμωδίες μαζί με τον αξέχαστο ηθοποιό Βασίλη Τσιβιλίκα και θυμάμαι που είχαμε θίξει στις συζητήσεις μας αυτό το θέμα… τότε ήταν που άρχισα για πρώτη φορά
να προβληματίζομαι πάνω στο αν υπάρχουν τελικά κωμικοί και δραματικοί ηθοποιοί.
Μίλησε μου λίγο για τη θέση του ηθοποιού στην ελληνική πραγματικότητα. Εσύ από τη μεριά σου πώς βλέπεις τα πράγματα;
Πιστεύω ότι ο Έλληνας ηθοποιός είναι πάρα τυχερός, γιατί έχει την ευκαιρία να γνωρίσει την τέχνη του θέατρου στον τόπο που γεννήθηκε το θέατρο και στην γλώσσα που πρωτογράφτηκε. Θεωρώ ότι η Ελλάδα είναι ένας τόπος που παράγει πολλή τέχνη και ποιοτικά και ποσοτικά και έχει αξιόλογους καλλιτέχνες. Πολλές φορές αυτό που μας χαρίζεται τόσο απλόχερα… το ότι δηλαδή έχουμε την τύχη να ζούμε σε αυτόν τον τόπο, να μιλάμε αυτή τη γλώσσα και να έχουμε αυτή την ιστορία, δεν μπορούμε να το εκτιμήσουμε όσο πρέπει, αλλά και οι Έλληνες καλλιτέχνες δεν βρίσκουν πάντα την ανταπόκριση που τους αξίζει, ίσως να ευθύνεται και ο αποπροσανατολισμός που προκύπτει από την αγάπη για καθετί ξενικό.
Υπάρχουν σήμερα αξιόλογοι θεατρικοί συγγραφείς, ηθοποιοί και ομάδες που δεν έχουν την ανάλογη προβολή σε σχέση με το έργο τους;
Ναι υπάρχουν και αυτό οφείλεται σε πολλούς παράγοντες. Υπάρχει ένας κορεσμός στον κλάδο και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα πολλές αξιόλογες δουλειές και αξιόλογοι καλλιτέχνες να μην έχουν την προβολή που τους αξίζει.
Πώς είναι η κατάσταση της τέχνης στον Καναδά όπου έχεις μετακομίσει τα τελευταία τρία χρόνια;
Οι καλλιτέχνες είναι παντού ίδιοι. Πρόσφατα βρέθηκα στο καμαρίνι ενός θεάτρου, η μυρωδιά και η αίσθηση ήταν τόσο οικεία που θα μπορούσε να βρίσκεται σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Το καμαρίνι δεν έχει εθνικότητα. Αυτό που με έχει συγκινήσει είναι ότι οι Καναδοί καλλιτέχνες λατρεύουν την ελληνική τέχνη και κουλτούρα. Εκεί για πρώτη φορά ένιωσα τόσο βαθιά την απήχηση που έχει η ελληνική πολιτιστική κληρονομιά διεθνώς. Οι Καναδοί είναι φιλότεχνοι. Τον Καναδά δεν τον επισκέπτομαι πρώτη φορά, έχω γεννηθεί εδώ, ωστόσο ζώντας πλέον εδώ σαν επαγγελματίας διαπιστώνω για μια ακόμη φορά ότι η κατακτημένη καλλιτεχνική γνώση έχει την ίδια ισχύ παντού. Γι’ αυτό και συνεχίζω με ιδιαίτερη προσήλωση την συνεργασία μου με το Διεθνές Φεστιβάλ Ψηφιακού Κινηματογράφου Αθήνας που ξεκίνησε πριν να μετακομίσω εδώ και ταυτόχρονα δουλεύω με μια δική μου αγγλόφωνη ομάδα πάνω σε κείμενα αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων. Επίσης προσπαθώ να διευρύνω τις γνώσεις μου συνεχίζοντας με σπουδές πάνω στο θέατρο και τη θεατρική σκηνοθεσία.
Τι θα συμβούλευες έναν νέο άνθρωπο που θέλει να ασχοληθεί με το θέατρο;
Στα πρώτα μου βήματα είχα την τύχει να γνωρίσω τον Βασίλη Διαμαντόπουλο. Μία λέξη του μου έδωσε τότε μεγάλη ώθηση. Μια απλή λέξη… «Προχώρα!» Αυτό θα έλεγα και εγώ σήμερα σε αυτόν που θέλει να ασχοληθεί με το θέατρο. Να το κάνει και το θέατρο θα του δείξει τον δρόμο και αν το αξίζει θα τον κρατήσει.
Πώς εκλαμβάνει ένας νέος άνθρωπος σαν εσένα την έννοια της δημιουργίας;
Αντιλαμβάνομαι την έννοια της δημιουργίας σαν διαρκή πράξη, τρόπο ζωής, όνειρο και ταξίδι. Από μικρή ένιωθα έλξη για τη μεγάλη οικογένεια που σχηματίζεται στην αγκαλιά της τέχνης, θεωρώ πως η δημιουργία για έναν καλλιτέχνη είναι ταυτισμένη με την ύπαρξη του. Στο σημείο που είμαι σήμερα νιώθω νέα στο χώρο με διάθεση να κάνω πράγματα και ταυτόχρονα νιώθω τυχερή που είχα την ευκαιρία να συνεργαστώ στα πρώτα μου βήματα με μεγάλα ονόματα και να δοκιμαστώ σε σημαντικούς ρόλους μεγάλων συγγραφέων, πράγμα που με βοήθησε να γνωρίσω καλύτερα τον εαυτό μου υποκριτικά και να είμαι πιο κατασταλαγμένη ως προς τα θέλω μου.
Πιστεύεις ότι σε μία εποχή κρίσης η τέχνη ποιο ρόλο μπορεί να έχει;
Πιστεύω ότι η τέχνη είναι σαν τον μυθικό φοίνικα, αναγεννιέται μέσα από τις στάχτες της και μέσα στην καταστροφή ξαναβλασταίνει και βοηθά ουσιαστικά στην αναγέννηση μιας κοινωνίας. Σε εποχές ευημερίας η τέχνη από πολλούς παρερμηνεύεται ως είδος ψυχαγωγίας που προσθέτει λίγη ακόμη ποικιλία στην γενική πολυτέλεια της δημόσιας ζωής, σε εποχές κρίσης όμως αποκαλύπτεται πως η άσκηση της τέχνης είναι κάτι πολύ παραπάνω. Είναι πολιτική πράξη που φωτίζει το δρόμο για έξοδο από την παρακμή και την ένδεια. Η τέχνη πάντα απαιτεί θυσίες και ξεβόλεμα για να παραχθεί, σε εποχές κρίσης όμως οι καλλιτέχνες που επιμένουν στην τέχνη είναι πραγματικοί ήρωες.
Αγαπημένοι σου ρόλοι μέχρι σήμερα και στιγμές που ξεχώρισες;
Έχω ξεχωρίσει το ρόλο της Μαρίας στη Δωδεκάτη Νύχτα του Σαίξπηρ, την Πόλυ στον Ασυλλόγιστο του Μολιέρου. Λάτρεψα, επίσης, τον ασυνήθιστο μονολογικό ρόλο στο «Εαυτός στο χρόνο», που ανήκει στον πειραματικό εικαστικό κινηματογράφο και όπου είχα την ευκαιρία να ξανασυνεργαστώ με την αδερφή μου, Βασιλική Κάππα, που το σκηνοθέτησε, ενώ στις τελευταίες μου εντυπώσεις είναι και η συμμετοχή μου στην νέα ταινία του Χρήστου Καρακάση «Εξόριστος» για τον οποίο έχω να πω ότι η εμπειρία του γυρίσματος μαζί του είναι πραγματική μαγεία. Από στιγμές που ξεχώρισα θυμάμαι την Μαρία Φωκά, με την οποία έπαιξα, πόσο γρήγορα κατανοούσε τις σκηνοθετικές οδηγίες και ανταποκρινόταν ως ηθοποιός, επίσης μια φράση που μου είπε ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ ότι η παράσταση ξεκινάει από την σωστή ανάγνωση.
Ποιο είναι το απόσταγμα της θεατρικής σου διαδρομής μέχρι σήμερα;
Μεγάλωσα πλάι σε καλλιτέχνες, έπαιξα στον κινηματογράφο πριν καν να ξεκινήσω σπουδές στο θέατρο, η τέχνη ήταν πάντα γύρω μου και έτσι δεν είχα αντιληφθεί, ως έφηβη, ότι υπάρχει κι ένας κόσμος έξω από αυτήν, τεχνοκρατικός, ο οποίος όμως διεκδικεί τον τίτλο της πραγματικότητας και αντιλαμβάνεται την τέχνη ως αφελή ρομαντισμό. Τότε απλώς νόμιζα πως η τέχνη συνεχίζεται απρόσκοπτα και δεν έβλεπα την απειλή αυτού του τεχνοκρατικού κόσμου που απορροφά τόσους καλλιτέχνες βγάζοντας τους από τη δημιουργική τροχιά τους. Όταν το κατάλαβα αυτό άρχισα να οχυρώνομαι τόσο πρακτικά όσο και φιλοσοφικά. Σπούδασα πράγματα που μπορούσαν να εμβαθύνουν τη γνώση μου. Εκτός από υποκριτική σπούδασα χορό, μουσική και τραγούδι και συνέχισα αργότερα με σκηνοθεσία θεάτρου και άλλα.
Το απόσταγμα μέχρι σήμερα είναι για μένα η κατανόηση πως η τέχνη δεν είναι το αποτέλεσμα της στιγμιαίας παρόρμησης που δημιουργεί η έμπνευση, ούτε όμως της φτάνει να υπάρχει το πηγαίο ταλέντο… Αυτά είναι βέβαια μια πρώτη ύλη απαραίτητη, αλλά χρειάζεται και δομή ή τεχνική ή αρχιτεκτονικός σχεδιασμός. Όσο πιο ψηλά πάει ο ουρανοξύστης τόσο πιο βαθιά θεμέλια χρειάζεται. Τα δημιουργικά όνειρα όσο μεγαλόπνοα και να είναι υποχωρούν αμέσως κάτω από τις πρακτικές πιέσεις και τις συγκρούσεις των συνεργασιών όταν προσπαθείς να τα κάνεις πραγματικότητα. Η τέχνη έχει μεγάλες εντάσεις και όποιος δεν έχει βάσεις σπάει αν εκτεθεί σε αυτές. Το να είσαι καλλιτέχνης από χόμπι ή για λίγο χρόνο και μετά να γυρίσεις στον πραγματικό κόσμο είναι άλλο και άλλο είναι η τέχνη να είναι πραγματικότητα. Αυτό είναι για μένα το απόσταγμα: η κατανόηση.
Η Μαρία Κάππα ολοκλήρωσε τον διετή κύκλο σπουδών στο Θεατρικό Εργαστήρι του Βασίλη Διαμαντόπουλου και συνέχισε για τρία χρόνια στη Δραματική Σχολή ΙΑΣΜΟΣ απ’ όπου αποφοίτησε. Σπούδασε οχτώ χρόνια πιάνο και τραγούδι, έχει Δίπλωμα Κλασικού Τραγουδιού, Δίπλωμα Έντεχνου Τραγουδιού και Πτυχίο Κλασικού Χορού, τον οποίο ξεκίνησε πολύ μικρή, Πτυχίο Παιδαγωγικών από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και Μεταπτυχιακό Θεατρικών Σπουδών. Παρακολούθησε επίσης τον διετή κύκλο MEO MOVIE ACTION στο εργαστήριο κινηματογράφου ΚΟΥΙΝΤΑ, με ειδίκευση στην υποκριτική και κινηματογραφική τεχνική, καθώς και μαθήματα εικαστικών εφαρμογών στο ΑΠΘ.
Έχει παίξει στο θέατρο, στον κινηματογράφο στην τηλεόραση και έχει συνεργαστεί με γνωστούς σκηνοθέτες, μεταξύ των οποίων ο Κοραής Δαμάτης, ο Γιάννης Καραχισαρίδης, ο Χρήστος Καρακάσης κ.α. και με καταξιωμένους ηθοποιούς. Έπαιξε, μεταξύ άλλων, στη «Δωδέκατη νύχτα» του Σαίξπηρ, σκην. Κοραή Δαμάτη, μετ. Ερρίκου Μπελιέ, στον Ασυλλόγιστο του Μολιέρου, σκην. Γιάννη Καραχισαρίδη, μετ. Κ. Γεωργουσόπουλου, στην μοντέρνα κωμωδία «Μανταλάκια για Εxtreme μπουγάδα», κείμενο και σκην. Μπ. Κλαλιώτη, στις ταινίες μμ «Η κυρία Ιουλία» και «Εαυτός στο Χρόνο», σε σκην. Βασιλικής Κάππα, στην ταινία «Εξόριστος» του Χρήστου Καρακάση.
Ήταν ιδρυτικό μέλος και ηθοποιός στην παιδική σκηνή Εύσκοπον, με πλήθος παρατάσεων που ταξίδεψαν σε όλη τη Ελλάδα. Είναι στην Οργανωτική Επιτροπή του Διεθνούς Φεστιβάλ Ψηφιακού Κινηματογράφου Αθήνας στον τομέα της Πολιτιστικής Διαχείρισης (www.aidff.com). Τα τελευταία χρόνια δραστηριοποιείται στο Βανκούβερ με δική της ομάδα.