{mosimage}26 Μαρτίου- 1 Απριλίου 2007 Λάρισα  Απόψεις για τα δυο πρώτα μέρη (Α & Β) του διεθνούς διαγωνιστικού τμήματος (αριθμός προβαλλόμενων ταινιών σε A & B Mέρος: 16, συμμετοχές από τις χώρες: Βέλγιο, Ελβετία, Βουλγαρία- Σουηδία, Μεγάλη Βρετανία, Γερμανία, Ελλάδα- Κύπρος, Βραζιλία, Νορβηγία, Ολλανδία, Γαλλία)

Και φεστιβάλ, δηλαδή γιορτή και να αφορά στις ταινίες νέων δημιουργών από όλο τον κόσμο. Στη γιορτή δε θα σταθώ γιατί δεν ήταν γιορτή. Ο κόσμος θα έπρεπε να κάνει ουρές έξω από την αίθουσα προβολής και το Χατζηγιάννειο 
Πνευματικό Κέντρο Λάρισας να μοιάζει μικρό. Δεν ήταν δυστυχώς έτσι. Άλλα δε θα μοιρολατρήσω, πιθανόν υπάρχουν πολλοί παράγοντες που συνετέλεσαν για κάτι τέτοιο, από φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας, σε εθνικό και τοπικό επίπεδο (νόμου ή δήμου) έως την ανύπαρκτη πολιτική για τον πολιτισμό αλλά και την άφαντη πολιτισμένη πολιτική. Θα σταθώ μόνο στο «νέοι δημιουργοί» και με αυτό ως εφαλτήριο και οδηγό θα δικαιολογήσω τη συγγραφή των παρακάτω αράδων. Αν με ρωτούσατε λοιπόν γιατί γράφω τα παρακάτω, διότι χαίρομαι όταν κάποιος δημιουργεί και θέλει να το μοιραστεί, στη περίπτωση μας το μοιράζεται μέσα από τον κινηματογράφο, και χαίρομαι ακόμη περισσότερο επειδή είναι νέος και θέλει να το μοιραστεί.

Οφείλω πάντως να αναφερθώ στην όμορφη αφίσα του φεστιβάλ και το λιτό αλλά κατατοπιστικό πρόγραμμα του όπως επίσης και την ελπίδα που αιωρούνταν μέσα στην αίθουσα ότι εμείς που είμαστε εδώ μας αρέσει και δε μας νοιάζει που δεν έχει προβληθεί αυτό το φεστιβάλ ως το πολιτιστικό γεγονός του μήνα στη Λάρισα και στην ευρύτερη Θεσσαλία. Εξάλλου η τέχνη θέλει ελευθερία και η ελευθερία σπέρνεται μέσα σε άπλετο φως και περίσσιο χρόνο, ας είμαστε οπτιμιστές.

Η θεματολογία του 15ου Μεσογειακού Φεστιβάλ Νέων Κινηματογραφιστών, ποικίλη. Κοινωνικά ζητήματα όπως τρομοκρατία, ρατσισμός, ανεργία, εφηβεία, ζητήματα που αφορούν στην ψυχή, το σώμα και τις αισθήσεις, αναμνήσεις και εμμονές, καθημερινότητα και απομόνωση, θάρρος και βόλεμα. Και μαζί με όλα τα παραπάνω δε θα ήθελα να αναφερθώ ξεχωριστά  σε τεχνικές ή άλλες πρωτότυπες συλλήψεις παρά μόνο να υπογραμμίσω κι εκεί το ευρύ ρεπερτόριο σε οπτικές.  Έτσι για παράδειγμα, η σύλληψη της Βιρζινί Γκουρμέλ από το Βέλγιο με τη ταινία των 11΄ λεπτών «Άουτσς!» ήταν ευφυέστατη. Κατάφερε να δημιουργήσει ένα πολύχρωμο παζλ φωτογραφιών, να μας παρασύρει σε αυτό και να αξιοποιήσει με τέτοιο τρόπο τον χρόνο έτσι που το κάθε δευτερόλεπτο να χρειάζεται οπωσδήποτε το προηγούμενο και το επόμενο για να επιβιώσει η ιστορία. Από την άλλη, η προβληματική της για τις σχέσεις των δυο φύλων σε κινητοποιούσε μάλλον υποδόρια και δεν ήταν καθόλου μελό ή φλύαρη.

Αντιθέτως, ήταν ένα παιχνίδι ανάμεσα σε δυο κωμικοτραγικούς βρικόλακες- μαριονέτες- ανθρώπους (ένα σύγχρονο ζευγάρι με την κίνηση και τη σπασμωδικότητα που χαρακτηρίζουν τις ταινίες του Τσάρλι Τσάπλιν) που ξαφνικά έχουν ζωή όχι γιατί μπορεί να τους δεις να περνάνε από δίπλα σου, αλλά διότι είναι αρκετό να τους φανταστείς κάπως έτσι. Κι ενώ το αρσενικό προσπαθεί να κατακτήσει το θηλυκό, το κυνηγάει χωρίς σταματημό, τρέχει κυριολεκτικά από πίσω του, δείχνει να το απειλεί, εκείνο απλά χορεύει. Χωρίς αμφιβολία αυτό το κυνηγητό μεταμορφώνεται σε έναν αξιοθαύμαστο χορό, αφού τα τοπία, αστικά, βιομηχανικά αλλά και σε παραλίες, χρυσοκίτρινες καλαμιές, σε ταράτσες και πολυώροφες εξόδους κινδύνου, σε σταθμούς τρένων και όχθες ποταμών δημιουργούν τον αναγκαίο εκείνο καμβά όπου η τελευταία πράξη του έργου θα παιχθεί.

Ποιος είναι ο θύτης και ποιος το θύμα δεν είναι ακόμη σαφές, ένα ακόμη ατού στην πολυμορφική σύλληψη της Γκουρμέλ. Η φαινομενική παραχώρηση από μέρους του θηλυκού αγγέλου να τον αποδεχτεί ως παρτενέρ της σε χορό- τανγκό στο σταθμό των τραίνων δείχνει να προδηλώνει το τέλος, την ήττα αυτής και την επιβολή αυτού. Το δάγκωμα εκείνου παραμονεύει, ο θεατής βλέπει την προσπάθεια του να μπήξει τα δόντια του στον απαλό λαιμό της, εκείνη φαίνεται να ναι ανίδεη. Κι όμως το θανατηφόρο δάγκωμα στο λαιμό έρχεται πρώτα από κείνη, δικαιολογώντας όλη την προηγούμενη σιγουριά της, το ανέμελο της κίνησης της και την πρώτη πρώτη ακόμη δραστηριότητα της, όταν εκείνος ελκύεται από εκείνη σε λούνα παρκ, ενώ αυτή εξασκείται στο σημάδι.

Και χωρίς να θέλω να ευλογήσω τα γένια μας, εξόχως ενδιαφέρουσα ήταν η συμμετοχή της Ελλάδας- Κύπρου, με την ταινία των 12΄, «Φάρμακον» του Ιωακείμ Μυλωνά. Σουρεαλιστική, η οπτική του, οι χρωματικοί τόνοι άψογα εναρμονισμένοι ενώ η θεματολογία του άκρως επίκαιρη  με αναφορές στο βόλεμα της καθημερινότητας και το μούχλιασμα της ψυχής. Οξυδερκείς παρά- θέσεις φωτογραφιών μέσα στο ήδη φανταστικό- σουρεαλ πλαίσιο. Η ιστορία, περιληπτικά, αναφέρεται σε μια υπάλληλο γραφείου που μουχλιάζει η ζωή της, κυριολεκτικά το σώμα της, το σπίτι της, το γάλα που ρίχνει στον καφέ της. Εντυπωσιακοί οι Πολοκικοί, σε υφή, τοίχοι του σπιτιού της, ένα ατελείωτο ανάγλυφο μούχλας ενώ ξεχωριστό είναι το πλάνο με το γραφείου της, τη βιβλιοθήκη, το τηλέφωνο και την οθόνη υπολογιστή όπου θυμίζει κάτι από Dali, σε μια διάσταση όπου ο χρόνος έχει διασταλεί, θυμηθείτε τα λιωμένα ρολόγια του Dali.

Καίριο σημείο η παράθεση ενός πλάνου/ πράσινου φίλτρου σε απόχρωση μούχλας να επισκιάζει κυριολεκτικά τη συνάντηση της με τον γιάπη- αρραβωνιαστικό της και έτσι ένα ολιγόλεπτο θέατρο σκιών να λαμβάνει χώρα με τη δική της σκιά να αρνείται, να υποχωρεί στα λεγόμενα του συνομιλητή της, σε κατάσταση ιλίγγου. Η τελευταία της άρνηση και συνάμα λύτρωση της έρχεται μέσα στο σκοτεινό σχεδόν δωμάτιο της όπου απορρίπτει τηλεφωνικά την προγραμματισμένη συνάντηση μαζί του, και παραδίδεται στη σαπισμένη ψυχή της η οποία είναι πλέον αργά να σωθεί. Το σώμα της το καταπίνει αδυσώπητα η μούχλα η οποία είναι σαφώς μεταδοτική στους αστυνομικούς που αργότερα ανακαλύπτουν το αποσυντεθειμένο πτώμα της. Μήπως, αυτοί δεν συνειδητοποίησαν ακόμα την τραγικότητα της βολεμένης ζωής τους; Μπορεί.

    Τέλος, οι συμμετοχές «Ένα ζεστό κρεβάτι» από Βέλγιο του Πιερ Ντυκυλό (27’)  και «η Βουτιά» συνεργασία Βουλγαρίας- Σουηδίας του Ρόμπερτ Βουκάλο (13΄) με ρεαλισμό και φειδωλό λυρισμό απέσπασαν θερμά χειροκροτήματα από το κοινό. Το «Ζεστό κρεβάτι» παραχωρείται στην αρχή με επιφυλακτικότητα, αργότερα με χαρά, από μια γιαγιά σε μια άστεγη νεαρή κοπέλα, σε ένα χωριό. Η ξένη δεν γίνεται αποδεκτή από την κλειστή κοινωνία του χωριού και η γιαγιά ανέκφραστη, δωρική και απλησίαστη σταδιακά μεταμορφώνεται σε μια πραγματική μάνα/ προστάτιδα για τη νεαρή άστεγη. Τα αργά πλάνα, η αναμονή και η υποκριτική των δυο γυναικών σώζουν την ταινία από μια ενδεχόμενη κοινοτοπία στο θέμα του σεναρίου.

«Η Βουτιά» με αλληλουχίες συμβολισμών περιγράφει τη σχέση ανάμεσα σε έναν ολυμπιονίκη κολυμβητή- πατέρα και το γιο του. Ο γιος κουβαλάει το αβάσταχτο βάρος της επιτυχίας του πατέρα του, ώσπου στο τέλος αυτοκτονεί από τον βατήρα για να αποδείξει πόσο θαρραλέος κολυμβητής είναι κι εκείνος. Δυνατός ο συμβολισμός του μικρού, σε ηλικία, γιου με περιστέρι. Γεμάτος ένταση, ειλικρίνεια και αξιοπρέπεια, ο θρήνος του πατέρα όταν συνειδητοποιεί το πόσο άδικα φέρθηκε στο γιο του, λυτρωτική η πράξη του να τον ψάχνει στο χώρο του κολυμβητηρίου κρατώντας ένα περιστέρι μέσα σε κλουβί που ήθελε να του κάνει δώρο, αφού μια μέρα πριν, μπαίνοντας μέσα στο δωμάτιο του γιου του αντίκρισε παντού στους τοίχους ζωγραφιές από περιστέρια. Ιερή και εκστατική και με θρησκειολογικές αναφορές, η φωτογραφία όπου λίγα δευτερόλεπτα μετά τον πνιγμό του παιδιού βγαίνει από την πισίνα ένα βρεγμένο λευκό περιστέρι. Να σημειωθεί ότι το ασπρόμαυρο έδωσε τη δυνατότητα στους συμβολισμούς να επιβληθούν και να δώσουν την εντύπωση μιας γεμάτης ευαισθησίας ταινίας.
Ακόμη, μόνο απαρατήρητες δεν πέρασαν

«Η καρδιά» των Ανέτ Ζουνγκ και Τζ. Ντασούμπερ από Γερμανία (8’) και «Είναι η επιλογή σου» του Πάουλο Μιράντα από Βραζιλία (7’), για τα γραφικά της η πρώτη, βασισμένη σε κείμενο του Εντγκάρ Αλάν Ποέ και για το κοινωνικό/ πολιτικό της μήνυμα, η δεύτερη, όσον αφορά στη σχετικότητα της επιλογής κριτηρίων για το πότε κάτι είναι καλό και πότε κακό μέσα από ένα έξυπνο κολάζ σχεδίων και γραφικών (πιο συγκεκριμένα, στο «Είναι η επιλογή σου», θα αναφέρω περιληπτικά το πρώτο μέρος της ταινίας για να πάρουμε μια γεύση. Ποια είναι λοιπόν τα κριτήρια για να ψηφίσουμε τον επόμενο υποψήφιο πρόεδ̀ο μιας χώρας; Ας πούμε ότι έχουμε τρεις επιλογές, ο πρώτος περιβάλλεται από διεφθαρμένους πολιτικούς, καπνίζει, είναι σχεδόν αλκοολικός και έχει εξωσυζυγικές σχέσεις, ο δεύτερος πίνει αρκετά, δεν καπνίζει, έχει εξωσυζυγικές σχέσεις, και ο τρίτος δεν πίνει ποτέ, δεν καπνίζει, δεν περιβάλλεται από διεφθαρμένους πολιτικούς και δεν έχει εξωσυζυγικές σχέσεις. Ο πρώτος είναι ο Τσόρτσιλ, ο δεύτερος ο Ρούζβελτ και ο τρίτος ο Χίτλερ, ποιον θα διαλέγατε?)

Μα και φυσικά, οι εντυπώσεις ή οι αποτυπώσεις δεν τελειώνουν εδώ, είμαστε ακόμη στην αρχή μιας γιορτής όπου το τραπέζι της είναι στρωμένο με λογιών λογιών εδέσματα που δεν τα γευθήκαμε όλα, οι επόμενες δυο ημέρες φαίνεται να είναι πολλά υποσχόμενες. Αν δεν νοιώθετε μακριά, από την όχι και τόσο μεσογειακή Λάρισα με το 15ο Μεσογειακό Φεστιβάλ Νέων Κινηματογραφιστών, φορέστε την καλύτερη διάθεση σας, δανειστείτε από τα ρολόγια και ελάτε να γιορτάσουμε όλοι μαζί νέες δημιουργίες