{mosimage} Το έργο της Sophie Treadwell «Machinal» παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Ελλάδα το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος από την Παρασκευή 1 Δεκεμβρίου έως τις 28 Ιανουαρίου του 2007 στο θέατρο της Εταιρίας Μακεδονικών Σπουδών. Η θεατρική συγγραφέας και δημοσιογράφος Sophie Treadwell έγραψε το έργο το 1928, βασιζόμενη στα πραγματικά γεγονότα μίας συγκλονιστικής δίκης που συντάραξε την αμερικανική κοινωνία στις αρχές του 20ου αιώνα.

Πρόκειται για την υπόθεση ενός παράνομου ζευγαριού, της Ruth Snyder και του Judd Gray, που σκότωσαν τον άντρα της Snyder και τελικά καταδικάστηκαν σε θάνατο, αφήνοντας  την τελευταία τους πνοή στην ηλεκτρική καρέκλα το 1927. Μάλιστα, αυτή ήταν η πρώτη εκτέλεση γυναίκας σε ηλεκτρική καρέκλα. {mosimage}
Στο έργο της Treadwell, η ηρωίδα, που ονομάζεται Helen Jones, είναι μία στενογράφος που ζει μια άδεια ζωή, προγραμματισμένη από τους γύρω της, χωρίς αγάπη, πάθος, ελευθερία. Ζει παγιδευμένη μέσα στις αποφάσεις που της επέβαλλε η κοινωνία, με την άρρωστη και απαιτητική μητέρα της και με έναν σύζυγο και ένα παιδί που δεν ήθελε ποτέ. Είναι μια ζωή αυτοματοποιημένη σαν μηχανή, την οποία προσπαθεί να αλλάξει δημιουργώντας δεσμό με έναν νεότερο άντρα, μαζί με τον οποίο τελικά οδηγείται στο έγκλημα και από εκεί στην πιο θανατηφόρα από τις μηχανές, την ηλεκτρική καρέκλα. Machinal είναι γαλλική λέξη και σημαίνει «αυτομάτως/ μηχανικά». Αυτή η λέξη περιγράφει με τον καλύτερο τρόπο τη ζωή της Helen…

Το έργο αναγνωρίστηκε από τους κριτικούς ως μεγάλη επιτυχία και συμπεριλήφθηκε στον τόμο «Τα καλύτερα θεατρικά έργα του 1928-29».
{mosimage}
Η σκηνοθέτιδα της παράστασης, Νικαίτη Κοντούρη, σημειώνει: «Το Machinal χρησιμοποιεί εξπρεσιονιστικές τεχνικές, για να δημιουργήσει μια παραβολή για “τη συνηθισμένη νέα γυναίκα” που ζει σε έναν μηχανοποιημένο, υλιστικό κόσμο. Η εξπρεσιονιστική φόρμα- επίπεδοι χαρακτήρες, επαναλαμβανόμενοι διάλογοι και δράση, σύντομες σκηνές, σκληρά ηχητικά εφέ, σύγχυση εσωτερικής και εξωτερικής πραγματικότητας, ελλειπτικός-σχεδόν απλοϊκός- λόγος, υποδόριο χιούμορ και αντιστικτικά σ’ όλα αυτά ένα παράφορο ερωτικό πάθος- αποτελούν το τέλειο μέσο για την παρουσίαση της ζωής μιας νέας γυναίκας, που απευθύνει σε μια απρόσωπη κοινωνία το ερώτημα: “Υπάρχει κάτι που να είναι δικό μου;” …

Με το Machinal η επιτυχημένη δημοσιογράφος και μάχιμη φεμινίστρια Τρέντγουελ ασκεί σκληρή κριτική στο καπιταλιστικό σύστημα, τοποθετώντας ακόμα και τις πιο προσωπικές σχέσεις σε οικονομική βάση. Η κριτική της επεκτείνεται και σε άλλους τομείς, όπως η τεχνολογία, η ιατρική, η νομοθεσία, η μητρότητα, οι ερωτικές σχέσεις ακόμη και η θρησκεία … Οι παραστάσεις του Machinal, το οποίο ανέβηκε σε Νέα Υόρκη, Λονδίνο, Μόσχα, σταμάτησαν το 1931. Το 1954 έγινε τηλεοπτική σειρά για την αμερικανική τηλεόραση. Το 1990 ξανανεβαίνει στη Νέα Υόρκη και το 1993 στο National Theatre του Λονδίνου.

Το πρόσφατο φιλολογικό και θεατρικό ενδιαφέρον για την Τρέντγουελ και το Machinal στις Ηνωμένες Πολιτείες οφείλεται εν μέρει στις φεμινιστικές προσπάθειες να συμπεριληφθούν στην ιστορία του θεάτρου, οι γυναίκες συγγραφείς που είχαν παραλειφθεί από αυτήν, καθώς επίσης και στο γεγονός ότι ο κόσμος του Machinal μοιάζει, σε ενοχλητικό βαθμό, απίστευτα με τον δικό μας».


Οι συντελεστές της παράστασης:

Μετάφραση- σκηνοθεσία: Νικαίτη Κοντούρη
Σκηνικά-Κοστούμια: Γιώργος Πάτσας
Χορογραφία: Αναστασία Θεοφανίδου
Φωτισμοί: Γιώργος Ταρκάσης
Σύνθεση ήχων: Δημήτρης Ιατρόπουλος
Μουσική επιμέλεια: Δημήτρης Ιατρόπουλος- Νικαίτη Κοντούρη
Μουσική διδασκαλία: Νίκος Βουδούρης
Βοηθός σκηνοθέτη: Νατάσσα Τριανταφύλλη
Οργάνωση παραγωγής: Ροδή Στεφανίδου
Πρωταγωνιστεί, στον ρόλο της Helen Jones, η Μαρίνα Ψάλτη
ενώ παίζουν ακόμα οι ηθοποιοί (αλφαβητικά): Ιορδάνης Αϊβάζογλου, Νινή Βοσνιάκου,
Τίνα Γιωτοπούλου, Δημήτρης Κοντός, Αλέξανδρος Μούκανος, Γιώργος Ντουμούζης,
Χρήστος Σουγάρης,Γιάννης Παρασκευόπουλος, Νίκος Κολοβός, Μαρία Χατζηιωαννίδου,
Λίλια Παλάντζα, Θάλεια Σκαρλάτου, Στέργιος Τζαφέρης, Αστέριος Μαρκαντωνάτος,
Χρίστος Στυλιανού, Παντελής Καλπάκογλου, Μαρία Καραμήτρη, Άννη Ντουμούζη,
Ελεάνα Ταχιάου, Αγγελική Πέτκου, Εύη Σαρμή, Ντίνα Νικολαΐδου, Νίκος Καπέλιος,
Νατάσσα Τριανταφύλλη,Μιχάλης Φωτόπουλος, Γιάννης Χαρίσης και Ειρήνη Χέλιου.